Diagnoza FAS

Poniedziałek, 18 lutego 2019 roku

W styczniu br. w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu odbyły się kolejne badania diagnostyczne oraz konsultacje dzieci przebywających w rodzinach zastępczych

W styczniu br. w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu odbyły się kolejne badania diagnostyczne oraz konsultacje dzieci przebywających w rodzinach zastępczych.

Przeprowadziła je – na zaproszenie Centrum - Iwona Palicka psycholog kliniczny, neuropsycholog, terapeuta, specjalista z zakresu płodowego zespołu alkoholowego (FAS). W celu uzyskania jak najpełniejszego obrazu rozwoju i funkcjonowania dzieci diagnoza poalkoholowych wrodzonych zaburzeń rozwojowych była połączona z diagnozą psychologiczną.

Niestety, wiele dzieci, spośród przebywających w rodzinach zastępczych, już w życiu płodowym było narażonych na działanie szkodliwych czynników, np. alkohol, narkotyki, stres, które zaburzają prawidłowy rozwój dziecka. Stąd tak ważna jest wczesna diagnoza, aby zrozumieć pewne zachowania dzieci i zapewnić odpowiednie wsparcie.

Nie pij alkoholu w ciąży !

Alkoholowy zespół płodowy (Fetal Alcohol Syndrome - FAS) i inne zaburzenia poalkoholowe zaliczane są do grupy fizycznych i umysłowych zaburzeń wrodzonych spowodowanych piciem alkoholu przez kobietę w ciąży.

Pełnoobjawowy FAS spełnia 4 kryteria diagnostyczne:

-opóźniony wzrost zarówno przed, jak i po urodzeniu;

-uszkodzenie mózgu, którego skutkiem są zaburzenia neurologiczne, opóźniony rozwój, niedorozwój umysłowy, zaburzenia zachowania, trudności w uczeniu się;

-charakterystyczne rysy twarzy: małe oczodoły, krótki nos, płaska twarzoczaszka, wąska górna warga, mała szczęka, brak rynienki podnosowej;

-potwierdzone wywiadem spożywanie alkoholu przez matkę w czasie ciąży.

Alkohol jest teratogenem (czynnik zewnętrzny mający wpływ na płód), który ma wpływ na rozwijający się płód. Z łatwością przenika przez łożysko. To, czy dziecko będzie miało cechy charakterystyczne dla zespołu FAS, zależy od ilości wypijanego alkoholu. Mózg rozwija się przez cały okres ciąży i narażenie go na działanie alkoholu w jakimkolwiek momencie ciąży, może wpłynąć na jego prawidłowy rozwój.

Mózg dzieci narażonych na działanie alkoholu w życiu płodowym ma trudności z:

-gromadzeniem informacji;

-wiązaniem nowych informacji z uprzednimi doświadczeniami;

-pamięcią - zwłaszcza krótką - tą, która pozwala funkcjonować w codziennym życiu (dzieci zapominają o podstawowych życiowych sprawach i obowiązkach, mają trudności z zapamiętaniem daty urodzenia lub miejsca zamieszkania);

-wykorzystaniem informacji.

Dzieci z syndromem FAS mają także problemy z:

-myśleniem abstrakcyjnym - co oznacza zdolność myślenia za pomocą pojęć abstrakcyjnych, dzięki czemu wychodzimy poza świat namacalnych konkretów; np. nie widząc przedmiotu, możemy sobie go wyobrazić, tworzymy jego obraz i możemy dowolnie przekształcać go w myślach;

-myśleniem przyczynowo-skutkowym, wyobraźnią - osoby z FAS nie potrafią wyobrazić sobie tego, czego nie doświadczyły;

-uogólnianiem - brakuje im plastyczności w procesie myślenia;

-poczuciem czasu - nie potrafią dopasować pewnych czynności do określonych godzin, nie rozumieją cyklicznej natury zjawisk.

Dzieci z FAS wykazują dwa typy zaburzeń: pierwotne i wtórne. Pierwotne to takie, z którymi dziecko się rodzi; są spowodowane uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego. Zaburzenia wtórne zaś to takie, z którymi osoba nie przychodzi na świat, a których przypuszczalnie można uniknąć poprzez lepsze zrozumienie problemu i właściwą interwencję.

Z tego właśnie powodu tak ważna jest wczesna diagnoza.

Rodzice zastępczy już w czasie spotkań otrzymali od specjalisty pierwsze wskazówki i wytyczne do dalszej pracy z dzieckiem.

W czasie ostatnich spotkań przeprowadzono diagnozy i konsultacje kolejnych 16 wychowanków rodzinnej pieczy zastępczej.

Opracowanie: PCPR w Gostyniu